CO TO JEST NIEWYDOLNOŚĆ SERCA?

Niewydolność serca to stan, w którym chore serce nie jest w stanie prawidłowo pracować i dostarczyć organizmowi odpowiedniej ilości krwi, a tym samym tlenu i substancji odżywczych. Jest to poważna choroba cechująca się dużą śmiertelnością.

PRZYCZYNY NIEWYDOLNOŚCI SERCA

Główne przyczyny niewydolności serca to:

• choroba niedokrwienna serca, w tym zawał serca;

• źle kontrolowane nadciśnienie tętnicze;

• nabyte wady zastawkowe serca;

• wrodzone wady serca;

• zaburzenia rytmu serca;

• zapalenie mięśnia sercowego;

• choroby uwarunkowane genetycznie (tzw. kardiomiopatie);

• nadużywanie substancji toksycznych (w tym. alkoholu);

• choroby autoimmunologiczne, w tym choroby tkanki łącznej;

• przebyta chemioterapia/radioterapia.

 

RODZAJE NIEWYDOLNOŚCI SERCA

Na podstawie badania echo serca ocenia się tzw. frakcję wyrzutową (EF). To parametr, który mówi o tym, jaki odsetek objętości krwi znajdującej się w lewej komorze serca jest „wyrzucany” z serca i trafia do narządów i tkanek organizmu podczas pojedynczego skurczu. U osób zdrowych EF wynosi od 50 do 70%. Wyróżnia się trzy rodzaje niewydolności serca:

 

1. z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory - EF <=40%

2. z łagodnie obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory - EF między 40 a 50%

3. z zachowaną frakcją wyrzutową lewej komory - EF >=50%

 

NAJCZĘSTSZE OBJAWY

 

• duszność/zadyszka;

• pogorszenie tolerancji wysiłku;

• obrzęki kończyn dolnych;

• powiększenie obwodu brzucha;

• potrzeba częstszego wstawania w nocy w celu oddania moczu (nykturia);

• kołatanie serca;

 

W JAKI SPOSÓB ROZPOZNAJE SIĘ NIEWYDOLNOŚĆ SERCA?

 

Podstawą diagnostyki niewydolności serca jest szczegółowy wywiad lekarski oraz badanie przedmiotowe, czyli m.in. badanie osłuchowe serca i płuc;

 

Wśród badań dodatkowych do najważniejszych należą:

 

• spoczynkowe badanie elektrokardiograficzne (EKG);

• badanie echokardiograficzne serca (echo serca);

• badanie radiologiczne (RTG) klatki piersiowej;

• badania laboratoryjne, w tym m.in. Oznaczenie stężenia peptydu natriuretycznego typu B (NT-proBNP), który jest swoistym wskaźnikiem niewydolności serca oznaczanym z krwi.
  
  

W ramach badań dodatkowych, które pozwalają ustalić przyczynę niewydolności serca, konieczne może być wykonanie:

 

• koronarografii, czyli inwazyjnej oceny tętnic wieńcowych (tj. naczyń zaopatrujących mięsień sercowy w krew oraz tlen);

• tomografii komputerowej (TK) tętnic wieńcowych;

• próby wysiłkowej (elektrokardiograficznego lub echokardiograficznego);

• rezonansu magnetycznego (MRI) serca;

• oceny perfuzji mięśnia sercowego (tzw. scyntygrafii) tj. Badania, które ma na celu ocenę przepływu krwi przez serce;

• monitorowanie pracy serca metodą Holtera;

 

JAK WYGLĄDA LECZENIE W PRZYPADKU NIEWYDOLNOŚCI SERCA?

 

W niewydolności serca stosowane są następujące grupy leków:

 

1. inhibitory kotrasportera glukozowo-sodowego 2 (SGLT-2) - mają działanie w niewydolności serca m.in. poprzez działanie moczopędne i zapobieganie niekorzystnej przebudowie mięśnia sercowego. Obniżają też stężenie glukozy we krwi (np. empagliflozyna, dapagliflozyna);

2. beta-adrenolityki - spowalniają czynność serca, dzięki czemu zużywa ono mniej krwi i tlenu oraz jest mniej narażone na ich deficyt. (np. propranolol, metoprolol, bisoprolol);

3. leki z grupy antagonistów receptora dla aldosteronu (MRA) - hamują działanie aldosteronu, czyli hormonu, którego u pacjentów z niewydolnością serca jest zbyt dużo (np. eplerenon, spironolakton);

4. leki hamujące układ renina-angiotensyna-aldosteron (RAA), do których należą:

• • inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE-I) - zmniejszają przeciążenie serca i obniżają ciśnienie tętnicze krwi (np. Kaptopryl, peryndopryl, ramipryl);

  • antagoniści receptora angiotensyny (ARB) inaczej sartany - działają podobnie jest ACE-I, są jednak mniej skuteczne, więc ich stosowanie jest ograniczone do chorych niemogących przyjmować ACE-I z powodu działań niepożądanych (np. losartan, telmisartan, olmesartan);

  • antagoniści receptora angiotensyny w połączeniu z inhibitorem neprylizyny (ARNI) - mechanizm ich działania jest podobny jak w przypadku sartanów, ale dodatkowa obecność neprylizyny zwiększa stężenie we krwi tzw. peptydów natriuretycznych, które działają moczopędnie i odciążają serce (np. preparat złożony sakubitryl + walsartan).

 

We wszystkich typach niewydolności serca w ramach leczenia objawowego stosuje się diuretyki czyli leki moczopędne (np. furosemid, torasemid).

 

W celu optymalnej kontroli częstości rytmu serca stosuje się digoksynę lub iwabradynę.

 

U części pacjentów oprócz leczenia farmokologicznego, czyli za pomocą leków, istnieją wskazania do wszczepienia urządzenia do elektroterapii (zabiegi z tego zakresu wykonuje się w znieczuleniu miejscowym). Wśród urządzeń tych można wymienić:

 

• stymulator serca - wszczepiany, gdy serce bije zbyt wolno lub występują przerwy w jego pracy;

• kardiowerter-defibrylator (ICD) - urządzenie monitorujące czynność serca, aby kiedy zajdzie potrzeba, wykryć groźne dla życia arytmie i je przerwać;

• układ resynchronizujący (CRT) - wszczepiany w sytuacji, gdy serce bije zbyt wolno, a dodatkowo lewa i prawa komora serca nie pracują synchronicznie. Może dodatkowo pełnić funkcję kardiowertera-defibrylatora, wówczas taki układ określa się skrótem CRT-D.

 

Źródła:

1. Gackowski A., Nessler J., Furman A., Martyka M. Informacje dla pacjentów z niewydolnością serca i ich rodzin.

2. Mullens W., Damman K, Mullens W. i wsp. The use of diuretics in heart failure with congestion - a position statement from the Heart Failure Association of the European Society of Cardiology.
   

3. McDonagh T., Metra M., Adamo M. i wsp. Corrigendum to: 2021 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure of the European Society of Cardiology (ESC) with the special contribution of the Heart Failure Association (HFA) of the ESC.
   

4. Niewydolność serca: https://www.ikard.pl/niewydolnosc-serca.html

<- Wróć do artykułów

Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym występującym u kobiet w Polsce. Stanowi też drugą pod względem częstości przyczynę zgonów now

---

Szanowni pacjenci, Centrum Medyczne Sopmed, we współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Sopocie oraz Audiofonem, serdecznie

---

Zostań Naszym Pacjentem